Bireyin yaşamındaki çeşitli alanlardaki konulara (arkadaşlık, aile ilişkileri, ekonomik konular, iş yaşamı, günlük planlamalar vs.) yönelik kontrol edemediği düzeyde, sıklıkla ve aşırı düzeyde endişelenme, kaygı hissetme ve fiziksel olarak gerginlik hali olarak ortaya çıkmaktadır.
Bireylerin belirsiz bir duruma karşı tahammüllünün çok az olduğu ve belirsizlikle ilgili güvence arayışı içinde olduğu; olumsuz olabilecek olayların olasılığını yüksek olarak gördüğü ve sıkça ‘Ya bunlar başıma gelirse…’ düşünme biçimi içinde olduğu görülebilmektedir.
Bireyin hemen her gün birçok durum, etkinlik, konu hakkında aşırı anksiyete ve endişe duyma durumu en az 6 ay süre boyunca görülebilmekte olup kolay yorulma, kas gerginliği, uyku bozukluğu, öfke sorunları, düşünceleri yoğunlaştırmada zorlanma, huzursuzluk, aşırı heyecan veya endişe duyma gibi belirtilerin birkaçı veya daha fazlası bu duruma eşlik edebilmektedir.
Bireyin belirsiz durumlara karşı tahammülünün çok az olduğu, artmış tehdit algısı, oluşacak durumların kestirilemez, kontrol edilemez olduğuna dair yoğun endişe içinde olduğu, olumsuz duygulanım, fiziksel(kas) gerginliği, sorumluluklardan kaçma, erteleme veya aşırı tedbir, güvence arayışı içine girme (bilgi toplama, kontrol etme vs.) gibi özellikler gösterebileceği görülmektedir.
Birey yaşadığı endişeyi çoğu zaman bir tehdide tepki olarak başlayan belirsizliği gidermeye yardımcı olan bir durum olarak görmek isteseler de bu endişe hali sorunun çözümüne odaklanmaz. Birey bu endişe halini durdurmakta zorlanır ve kontrol edilemez olarak görmeye başlar.
Yaygın kaygı bozukluğunun kronik inişli-çıkışlı bir seyrinin olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Yetişkinlik döneminde bireyin stresli yaşam olayları yaşama ihtimalinin artması yaygın kaygı bozukluğunun başlamasını etkileyebilmektedir.
Yaygın kaygı bozukluğuna depresyon ve başka anksiyete hastalıklarının eşlik ettiği durumlar oldukça fazladır.
Yaygın anksiyete bozukluğu tedavisinde Bilişsel ve davranışçı terapiler ile bireyin işlevsel olmayan/ sağlıksız olan bilişlerini ve davranışlarını belirleme ve düzenleme konusunda işbirliği içinde çalışılır.
Uzm. Psk. Kadriye Toker
Espero Psikoloji, Bornova
Comments are closed